Koliek lijkt vaak vanuit het niets te komen en is niet altijd even goed op te merken, toch zijn er kleine aanwijzingen waar je uit kunt halen dat je paard er last van heeft. Bij koliek is het belangrijk dat je er op tijd bij bent, want het kan levensbedreigend zijn voor je paard.

 

Koliek is een verzamelnaam voor buikpijn bij paarden. Een paard krijgt last van koliek wanneer er een verstopping in het spijsverteringskanaal ontstaat. Dit kunnen ook krampen, (gas)ophopingen of verschuivingen zijn en het kan op verschillende plaatsen in het spijsverteringskanaal gebeuren. Een paard krijgt dan dus last van zijn buik en dit kan serieuze gevolgen hebben. Er zijn verschillende soorten koliek, de meest voorkomende soorten zijn:

 

Gaskoliek

Gaskoliek ontstaat als gevolg van gasophoping in de darmen. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld bedorven voer, jong gras, maar ook door te weinig beweging van de darmen. Normaal gesproken verlaten deze gassen het paardenlichaam via winden, maar wanneer dat niet kan, door bijvoorbeeld een ophoping of een (gedeeltelijk) geblokkeerde darm, kan er dus gaskoliek ontstaan. Deze vorm van koliek kan erg pijnlijk zijn en hier zijn dan ook vaak duidelijke symptomen te zien.

 

Krampkoliek

Een paard krijgt last van krampkoliek, wanneer de darmen, of een gedeelte daarvan, verkrampen. Krampkoliek kan door verschillende dingen worden veroorzaakt. Zo speelt een verandering in het management vaak een grote rol. Verandering in voer, stalling of training kunnen een oorzaak zijn. Ook chronische stress en in sommige gevallen zelfs worminfecties kunnen voor krampkoliek zorgen.

 

Zandkoliek

Wanneer een paard teveel zand binnen krijgt, bijvoorbeeld omdat het gras op de wei erg kort is, of omdat in de paddock ruwvoer van de grond gevoerd wordt, blijft dit zware zand in de darmen achter. Dit zand stapelt zich op in de darmen en kan voor verstopping zorgen. Dit in combinatie met het gewicht en irritatie van het slijmvlies kan uiteindelijk voor koliek zorgen.

 

Verstoppingskoliek

Wanneer een paard onvoldoende drinkt, te veel stro eet of niet goed op zijn eten kauwt, kan het zijn dat de darmen verstopt raken met voer. Een verstopping zorgt ervoor dat de werking van het spijsverteringssysteem stil wordt gelegd en zorgt logischerwijs voor buikpijn en dus koliek.

 

Symptomen van koliek

Het is niet altijd makkelijk om te zien wanneer een paard koliek heeft. Er zijn echter een aantal dingen waar je aan kunt zien dat je paard zich niet goed voelt. Natuurlijk is het daarbij belangrijk dat je je paard goed kent. Als je weet wanneer hij zich anders gedraagt dan normaal, of net even anders uit zijn ogen kijkt, is het makkelijker om aan hem te zien dat er iets mis is. Hieronder sommen we een aantal symptomen voor je op:

 

  • Niet willen eten
  • Het wegblijven van darmgeluiden: om dit te ontdekken is het belangrijk dat je regelmatig aan de buik van je paard luistert, zo leer je zijn darmgeluiden kennen en hoor je het wanneer deze veranderen of er niet meer zijn
  • Rollen of veel liggen en weer opstaan
  • Naar de flank kijken of naar de buik schoppen/happen
  • Het hebben van koorts en zweterig zijn (zorg ervoor dat je altijd een thermometer op stal hebt liggen!)
  • Verhoogde hartslag en ademhaling
  • Vaak poept een paard ook niet wanneer hij koliek heeft
  • De buik van je paard kan ook dikker worden

Wat te doen bij koliek

Als je vermoedt dat je paard koliek heeft, is het belangrijk dat je direct je dierenarts belt. Vertel je dierenarts de temperatuur van je paard, welke symptomen je op hebt gemerkt en eventueel de hartslag. Afhankelijk van hoe ernstig de koliek is, moet de dierenarts direct komen of geeft deze je advies. Als het mogelijk is, kun je het beste met je paard rond gaan stappen. Bijvoorbeeld in de paddock of in de weide. In beweging blijven is belangrijk voor het paard, aangezien dit ervoor kan zorgen dat de darmen weer in beweging komen. Blijf stappen tot je een duidelijke verbetering ziet of tot de dierenarts is gearriveerd. Wanneer je de verbetering ziet, bel dan nogmaals naar de dierenarts om te vragen wat je het beste kunt doen.

 

Heb je een dierenarts in de omgeving Chaam nodig? Dierenkliniek ‘t Leijdal heeft ervaring met paarden, varkens, landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren.

 

Tips om koliek te voorkomen

Hoewel het moeilijk is om koliek te voorkomen, zijn er een aantal dingen die je kunt doen. Hieronder geven we je een aantal tips:

  • Verander nooit zomaar het voer, doe dit altijd geleidelijk. Dit geldt voor zowel krachtvoer, als hooi en weidegang.
  • Geef je paard niet te veel krachtvoer en zorg voor voldoende ruwvoer. Kies dan voor ruwvoer dat laag is in suikers (dus hooi dat niet pas net geoogst is). Wanneer je hooi schimmelplekken bevat kun je het hooi niet voeren, hier kan je paard niet alleen koliek van krijgen, maar ook gewoon ziek van worden.
  • Zorg voor een goed ontwormingsbeleid en een regelmatige gebitscontrole
  • Sommige paarden likken regelmatig zand, vraag ook hiervoor je dierenarts of een gedragstherapeut om hulp, zodat je dit kunt voorkomen
  • Om de maag vrij te houden van dingen als zand en haren, kun je je paard regelmatig iets plakkerigs voeren. Zo kun je lijnzaad in een laag water koken, dit vormt dan een kleverige substantie waar haren en zand aan blijven plakken in de darmen, waarna het paard ze uitpoept. Paarden vinden lijnzaad heerlijk en de oliën uit het zaad zijn om meerdere redenen goed voor je paard
  • Geef je paard voldoende beweging, je moet niet voor niets met je paard gaan stappen wanneer hij koliek heeft. Dit komt omdat beweging, de activiteit van de darmen stimuleert