We spreken van hoogbegaafdheid als iemand op een IQ-test een score behaalt van meer dan 130 punten. Dat betekent dat de geteste persoon beter presteert dan ruwweg 95% van de rest van de bevolking. Hoogbegaafdheid kan op meerdere manieren gedefinieerd worden, maar doorgaans wordt van een hoogbegaafdheid gesproken als iemand grote cognitieve vaardigheden heeft, creatief is en doorzettingsvermogen heeft. In een IQ-test kan naar voren komen dat iemand hoogbegaafd is, maar dat hoeft niet. Omstandigheden en opleidingsniveau spelen ook een rol. Daarbij zijn sommige hoogbegaafde jongeren cognitief heel sterk, maar op andere vlakken minder. Of faalangst zorgt ervoor dat de score lager uitvalt.
Het belang van hoogbegaafde jongeren testen
Kinderen en hoogbegaafde jongeren dienen voldoende uitdaging te vinden in hun schoolwerk en studie. Als zij die niet ervaren, kunnen ze zich gaan vervelen of zelfs faalangst ontwikkelen. Het is dus belangrijk te weten of kinderen en jongeren hoogbegaafd zijn. Ouders en docenten kunnen er dan voor zorgen dat het kind precies krijgt wat het nodig heeft om zich optimaal te ontwikkelen. Ook later in het leven is het goed te weten dat je hoogbegaafd bent. Je kunt daarin rekening houden met je werk. Je weet dat je uitdagende werkzaamheden nodig hebt om je goed te voelen. Tegelijkertijd zijn veel hoogbegaafde mensen ook heel gevoelig en creatief. Ook die aspecten moeten voldoende aan bod komen in je werk of vrije tijd om je goed te voelen.
Bovengemiddeld IQ
Niet alleen bij een score van meer dan 130 punten op een IQ-test spreken we van een bovengemiddeld IQ. Iedereen die hoger scoort dan 115, is bovengemiddeld begaafd. De meeste mensen scoren tussen de 85 en 115 punten. Dit is het gemiddelde. Daaronder zijn mensen zwakbegaafd. Ook daarin zijn verschillende gradaties aangebracht.
Hoe werkt een IQ-test?
Een IQ-test bestaat daarbij altijd uit meerdere onderdelen, zoals het maken van sommen, aanvullen van cijferreeksen en reeksen figuren. Hoe sneller iemand antwoordt, hoe hoger de score uitvalt. Er wordt niet getest op parate kennis, alleen op logica en denkvermogen. De instantie of de deskundige die de test begeleidt, kan je meer vertellen over de uitslag en wat je met die uitslag kunt doen. Zo kun je bijvoorbeeld een aangepast schoolprogramma voor je kind aanvragen of zelf aan de slag gaan met je hoogbegaafdheid of hooggevoeligheid, in je vrije tijd of op het werk. Ook een coach, zoals Adrienne van Gifted People, kan je helpen je weg te vinden als je hoogbegaafd bent.
Factoren die de uitslag kunnen beïnvloeden
Als je vermoedt dat je zelf hoogbegaafd bent of je kind hoogbegaafd is, kan het prettig zijn een IQ-test te maken. De test kan je enige zekerheid geven. Toch is een IQ-test zeker niet waterdicht. Een test is immers een momentopname. Het is goed mogelijk dat je zelf of je kind wel hoogbegaafd is, maar dat de test anders uitwijst. Faalangst, slecht slapen of een vreemde omgeving kunnen de uitslag danig beïnvloeden. Er hoeft dus zeker lang niet altijd hoogbegaafdheid uit een IQ-test te komen als dit wel het geval is. Het is wel mogelijk meerdere malen een test te doen. Een gemiddelde van de uitkomsten komt waarschijnlijk dichter bij de werkelijkheid dan een eenmalige test.